Samen met de spelers van de amateur toneelgroep, Lens Theatermakers, hebben we de afgelopen weken allerlei uitprobeersels gemaakt om materiaal te verzamelen voor een voorstelling die in de maak is voor volgend jaar. We deden onderzoek naar bestaan of niet bestaan, wie stuurt er eigenlijk? Je hoofd of je lichaam, hoe speel je ontkenning?
Dit hebben we samengevoegd tot het korte stukje ‘De Laatste Snik’, te zien in ‘Het Raam’ naast de Maakfabriek.
“I am in favor of shutting down all the faculties, all the universities, all the schools, deeply starting at zero. “It’s the deep spirit of destroy, she said. I am in favor to forget the history, the history of France, the history of the world, completely, that there is no longer any memory of what has been lived. The intolerable, on all fronts, on all points. break all. In “destroy”, I try to situate the change of human, the revolutionary stage, at the level of the inner life. I believe that if we do not do this step, interior, if the human does not change, in it’s loneliness, nothing is possible, all the revolutions will be rigged. This I believe it deeply.”
(Marguerite Duras, 30st of november 1969)
Ik heb eens een keer een kunstwerk gemold, in de meest vreselijke situatie die je je kan voorstellen, als in een film maar dan was het echt.
Ik was in een museum, en daar stond het werkje op een sokkel. (een wankele zo bleek.)
Ik had het kunstwerk in eerste instantie helemaal niet opgemerkt en precies dat was het probleem. Want ik keek naar een werk dat op een sokkel vlakbij stond.
Daarop lag een open boek met ingenieus ingeknipte en uitgevouwen pagina’s die omhoog stonden waardoor er een soort uitklap wereld bovenop het boek stond, gemaakt van diezelfde pagina’s. Ik stond dat te bewonderen en wilde er een foto van maken.
Om het goed in beeld te krijgen deed ik, kijkende op mijn telefoon, naar het camera beeld, een paar stappen achteruit.
En toen gebeurde het. Het sokkeltje achter mij ging tergend langzaam om. En het beeldje dat erop stond gleed in slow motion, zo leek wel, van de sokkel af.
Het leek zo langzaam te gaan dat ik nog uren de tijd had om te bekijken wat ik zou gaan vernietigen.
Dat was natuurlijk niet zo. In het echt waren het een paar seconden. Ik heb wel eens eerder gemerkt en ook gehoord van anderen, dat in een crisismoment de tijd zich lijkt uit te rekken.
Zoals in de film speed, waarin er in anderhalve stress minuut de hele wereld moet worden gered en die krijgen we dan in anderhalf uur film te zien.
Maar het is een bedrieglijk fenomeen want het lijkt alsof je nog de tijd hebt om in te grijpen, om het drama te voorkomen. Maar dat is helemaal niet zo. In het echte spatte het beeldje in een nano seconde in 100en stukjes uit een.
Het was een rommelig octopusje van keramiek.
Ik stond in afschuw naar het hoopje ellende te kijken.
En ik niet alleen. De hele zaal keek naar mij.
Oh horror!
Als eerste kwam er een razende galerie houdster aan in een artistiekerig gewaad gekleed, die meteen mijn gegevens opeiste voor de verzekering. Ik stamelde schuldbewust wat onduidelijke woorden. Toen kwam de directeur strak in het pak en met krokant gekapte krulletjes. Hij duwde mij geruststellend sussend naar de bar en zei, “gaat u daar maar even een kopje koffie drinken, u hoeft nu even niets af te geven hoor.”
“Waar is de kunstenaar!?” riep de galerist in paniek uit. En ze beende met grote passen door de zaal tussen de starende menigte door.
Er kwam een vreemd oud ‘meisje’ aan met een gekleurde panty en veel rommelig haar.
Ze was nerveus maar niet in paniek zoals de galerist.
De drie personages stonden rondom het ongeluk te kijken.
En op een doodstil en respectvol afstandje stond het publiek.
En ik kon het godzijdank vanaf mijn veilige bar de situatie gadeslaan.
De kunstenaar met gekleurde panty liep er wat vorsend omheen en bekeek het van alle kanten. En zei tenslotte, “Ik stel voor dat we het precies zo laten liggen!”
“Nou…. ” zei de directeur weifelend.
“Ja!” Zei de kunstenaar “Dit is wat er nu mee is gebeurt. Het heeft zich getransformeerd tot dit en het ziet er eigenlijk goed uit. het is perfect neergekomen.”
De galerist stond te kijken met een snuit die het midden hield tussen afschuw en perplexheid.
“Ik ben bang dat dat niet gaat” zei de directeur.
Pas nu keek de kunstenaar écht teleurgesteld.
Ik vond heel wat dingen uit die dag.
De paniek van de galerist verraadde de enorme verantwoordelijkheid die ze voelde. En dat was eigenlijk mooi. Maar het museum nam de schuld op zich en zei dat ze nooit een losse sokkel met een los werk erop zo hadden mogen laten staan. En dat was (voor mij) nog beter want ik werd ontslagen van de schuld.
Maar de kunstenaar!
De kunstenaar was direct bereidt om zich te voegen naar de nieuwe situatie en te werken met de verrassing die was ontstaan.
Ik voelde een diep respect.
En ik realiseerde me de gescheidenheid van de vier werelden die hier bij elkaar kwamen. De maker, het publiek, het podium en de gene die er geld aan moet verdienen.
Kunstenaars hebben helemaal geen moeite om afstand te doen van hun werk. Ze hebben al afscheid genomen toen het werk onder hun handen uit verdween en ‘af’ werd verklaard.
Het werk is al niet meer van de kunstenaar.
Het werk is van het publiek geworden. Opnieuw voor interpretatie ter discussie.
Nieuwe vragen opwerpend en uitnodigend voor nieuwe inzichten.
Het belang van de kunstenaar is daarmee gediend.
Om extra veel publiek te krijgen, wat vooral van belang is voor verkopers en musea worden kunstwerken op sokkels en voetstukken geplaats.
Ter aanbidding.
Een aanbeden object kan men niet molesteren.
Dat is een daad van respectloosheid.
En toch……
sommige werken zijn onder duistere omstandigheden tot stand gekomen.
Sommige opdracht gevers hadden niets te maken met de zielenroerselen van de maker
Sommige geldschieters waren uit op geld, macht en faam.
Sommige kunst verdient het om vernietigd te worden.
Oh niet deze octopus. zeker niet!
Maar denk aan schilderijen gemaakt door broodschilder Rembrandt die bakken met geld verdiende, zijn gezellen het werk liet maken en de gevestigde orde aan de macht hield en nog meer bevestigde met zijn werken.
Ik waag te betwijfelen of we wel kunnen spreken over kunst.
Moet kunst niet het andere laten zien?
De mogelijkheden en niet het gevestigde?
We waarderen toch juist de mensen die een revolutie maakten met hun werk?
We waarderen toch hoe Jeroen Bosch bizarre wezens in de kerk hing i.p.v. heiligheid?
Of dat Breugel plotseling ‘gewone’ mensen ging schilderen.?
En denk aan de beelden van Saddam, Lenin en Stalin die zijn neergehaald.
Symbolen van macht en onderdrukking.
Ook nu staan onze vermeende ‘helden’ uit de geschiedenis weer onder druk.
Net zo goed symbolen van macht en onderdrukking.
Veel kunst representeert dat zelfs zonder dat je het weet.
En de mensen steigeren bij het idee dat de beelden van een willekeurige held (ook wel moordenaar of dictator te noemen want ze hebben stuk voor stuk de meest walgelijke zaken op hun kerfstok) moeten verdwijnen. “Want oh drama! onze geschiedenis! die mogen we toch niet vergeten!”
In dit verhaal ontgaat mij het nut van het idee dat we niet mogen vergeten.
Ik geloof in de uitspraak van Marguerite Duras.
Laat ons deze symbolen ten grave dragen.
Laat ons ze vernietigen en vergeten.
Laat ons ophouden in de geschiedenis lesjes te leren over hoe vrouwen ‘ooit’ (zeggen ze) werden onderdrukt. Het houdt alleen maar in stand dat dit eventueel een optie zou zijn.
En het houdt alleen maar een excuus in stand dat seksisten wel uit een andere tijd zullen stammen en dat dat de verklaring is voor hun gedrag.
Laat ons vergeten dat zulke tijden er ooit waren.
Laat ons de symbolen voor dit alles vernietigen!
Laat ons de kunstwerken (er zijn er toch al te veel van) die onder slechte omstandigheden zijn gemaakt en de macht bevestigen waar we nu nog steeds last van hebben verzamelen en hartgrondig vernietigen.
En het mag ook met een d!
Hard en grondig
En daarbij mag u ook best wat lelijke andere werken op de brandstapel gooien.
Maakt u zich geen zorgen de meeste kunstenaars zullen daar niet wakker van liggen!
Bronnen: kaputomat
Guerrilla girls
With our mobile art space we have visited many countries, met many people, worked with many organizations, and were always welcomed in art worlds all over the planet. (see our travel blog) With Air Magirus we invite artists from abroad to come to the Netherlands and to work in, with or from the truck. We have welcomed so far:
Xuan Ha, Danang, Vietnam
With the project ‘Thirsty Night’.
Anand Dhanakoti, India/Germany
With the project ‘Yellow Spice’.
Sadra Wejdani, Teheran, Iran/ Berlin
With the project ‘Sealed Soil’.
Tamrat Gezahegne, Addis Abeba, Ethiopia.
With the projects Urban Rural Coalescence and
Define yourself through otherness.
Performer: Fiammeta Ruggiero 
Uno Fujisawa, geboren in Japan en nu woonachtig in Amsterdam, maakt Ikebana en Bento boxes.
Ze combineert de twee Japanse traditionele kunsten op een niet traditionele manier en noemt ze dan ‘eetbare verhalen’. Ikebana is het woord voor Japanse bloemsierkunst. De heel uitgebalanceerde en sobere stukken zijn zo op het eerste gezicht voor westerlingen misschien moeilijk te begrijpen. Hier houden we van uitbundige en volle bloemenbossen, waarbij we vooral het bloeien van de bloem, de lente en nieuw leven willen vieren. De truc van Ikebana, zegt Uno, is dat je waardering en schoonheid vindt in de gehele plant. Niet alleen als hij bloeit, maar ook als hij ontkiemt en afsterft.
Ze vergelijkt dit met de manier waarop zij haar Bento (Japanse Lunch boxes) maakt.
“Het is goed om respect te hebben voor wat je eet”, zegt Uno, “vanaf het zaadje tot de vrucht, tot de oogst. De energie die je erin hebt gestopt zul je uiteindelijk verteren.” Elk stukje voedsel dat je eet vertelt een verhaal. Dat verhaal wil Uno laten zien. Daarom maakt zij eetbare Ikebana om te bewonderen en om de kunstwerken daarna op te eten. Grof? Of humoristisch en eerlijk?
www.unobento.com
“Een stad is vol verhalen.
Grote verhalen, kleine verhalen, meeslepende of grappige verhalen. Iedereen heeft een verhaal. De meeste verhalen kennen we niet, en sommige hebben we al honderd keer gehoord.
Stad vol verhalen is de 2e editie van “Stappen met Strippen”.
Op deze middag krijg je de kans om in de bblthk een levend verhaal te lenen en iemand te spreken waar je normaal niet snel mee zou praten maar waar je wel graag mee zou willen praten.
Durf je eigenlijk te vragen naar hoe het voelt als je stemmen hoort in je hoofd? Of waarom iemand niet naar buiten durft?
Neem dan nu eens geen boek maar een persoon die je dat kan vertellen”
Foto’s: Dorien Roggekamp
Grafisch ontwerp: Maakfabriek 
“Ongeveer 63.000 mensen haasten zich iedere ochtend in hun auto naar de snelweg, om vervolgens aan te sluiten in een stilstaande rij.
Ze haasten zich om helemaal nergens meer heen te kunnen.
De definitie van een snelweg is “een conflictvrije weg voor snel gemotoriseerd verkeer dat bij kruisingen niet hoeft te stoppen/wachten”.
Maar élke ochtend verandert de snelweg in een gigantisch immobiel ‘roadblock’.
Omschrijving:
“File!” is een 4 kilometer lange installatie die een ‘normale’ ochtendspits in Nederland op schaal voorstelt.
De installatie bestaat uit 80.000 witte porseleinen auto’s en vrachtwagens die een afspiegeling vormen van het verkeer dat dagelijks op de Nederlandse wegen rijdt, of liever gezegd: stil staat.
De installatie ‘File!’ is in eerste instantie bedoeld om de beschouwer inzicht te geven op wat voor een soort schaal het fileprobleem zich ‘afspeelt’. Bij het nabouwen van een volledige ochtendspits op een schaal van 1:64 (de ‘standaard’ kleine modelautootjes) treedt een ‘Droste effect’ op. De installatie wordt namelijk zó lang, dat hij zelf alweer de lengte van een flinke file evenaart. Om die reden is de installatie zelf al niet meer in zijn geheel te overzien.
Om de installatie zo te maken dat dit toch in één keer te overzien is, moet het traject in bochten om zichzelf heendraaien, en tegen de muren en het plafond op gemonteerd worden. Misschien moet de file zelfs buiten het gebouw van de tentoonstellingsruimte om en via een achteringang weer naar binnen komen.
Behalve het aantal auto’s in de file zal er ook informatie op fraai vormgegeven lichtbakken te zien zijn die de meest interessante metingen van het fileprobleem laten zien. Van het verlies voor de werkgevers in Euro’s per file-minuut tot aan de ergernis bij de filerijder. En van hoeveel er aan file verdiend wordt tot aan wat het de filerijder aan ontspanning en ’tijd voor jezelf’ oplevert.
File was in delen te zien bij Kunstroute Aalsmeer, Otto, en bij Boxxshop in het Lloyd Hotel in Amsterdam. File groeit nog elke dag.
Hieronder vind je het voorwoord van het essay/onderzoek.
En je kunt de pdf met de gehele tekst downloaden, door hier te klikken.
“Kunst hebben wij opdat wij niet aan de waarheid te gronde hoeven gaan”
Friedrich Nietzsche (Nietzsche, 1966) (Oosterling, 2014)
Social media is hot. Twitter, Facebook, Instagram… als je het goed aanpakt kun je op elke website een geheel nieuwe versie van jezelf presenteren. Maar wordt de wereld daar ook socialer van?
Met de Gluurhuisjes kun je de ander zijn ‘profiel’ via camera en tv’s eerst bekijken. De moeite waard? Dan kun je elkaar direct ‘live’ ontmoeten.
Gluurhuisjes is gemaakt in opdracht van Pluk de Nacht 2010, buitenfilmfestival aan het IJ in Amsterdam.
Twaalf houten kasten staan in een groep bij elkaar, als een stadje gebouwd van blokken. In de 6 grootste kasten zitten grote ronde kijkgaten.
Kijk je daar in dan zie je van heel dichtbij het gezicht van iemand anders. Je vraagt je af, ben ik dat zelf? Is het gefilmd? Maar al snel kom je erachter dat dit live is en dat het misschien wel de persoon vlak naast jouw is, die in dat andere gat staat te loeren!
‘This paper is being processed’ is een 10 meter lang gesamtkunstwerk dat gedeeltelijk live tijdens de expositie ervan werd gemaakt.
Voorafgaand aan het maken van de panoramatekening hebben beide kunstenaars, Dienke Groenhout (vrij kunstenaar) en Tessa de Graaf (mode illustrator) geprobeerd hun stijlen te matchen door A4-tjes uit te wisselen en in elkaars tekeningen te tekenen.
De panoramatekening ontstond zo al sampelend met beelden en tekeningen. Op dezelfde samplende manier van werken heeft Remco de Kluizenaar (theatermaker bij de Waterlanders) er een geluidspanorama bij gemaakt (hieronder te beluisteren). het geluid volgt de tekening van links naar rechts.
Dit werk werd tentoongesteld in W139 in het Post CS gebouw in Amsterdam.
“Stapels oud nieuws en voorbije verhalen vormen de fundamenten voor deze stad van kranten en boeken. Torenhoge gebouwen van oud papier. Wat klinkt daar uit de lades van het stadsarchief? Gemurmel, een boodschap op een antwoordapparaat, een stukje journaal…..? Open een van de archieflaatjes en een flard geschiedenis fluistert in je oor.”
(om het geluid uit de lades te horen, klik op bovenstaande linkjes)
Stadsarchief werd gemaakt in opdracht van de bblthk (openbare bibliotheek Wageningen) in het kader van de Worldpress fototentoonstelling. De sculptuur werd gebouwd van oude kranten en boeken uit de bibliotheek zelf. Daarvoor werden eerst wekenlang de kranten uit allerlei landen opgespaard. Met verschillende diktes touw en strips werden de stapels gebonden en zo vormden de touwen de schaduw randen van de ramen en de contouren van de gebouwen. Sommige ‘woonunits’ werden uitgevoerd als archiefkasten. Bij het openen van de lades klonken er flarden nieuws uit allerlei landen en met allerlei onderwerpen.
De oude boeken, kranten en archieflades stonden symbool voor alle verhalen en geschiedenis die leeft in steden waar veel mensen bij elkaar wonen. Het stadsarchief is een postzegel vergeleken met wat er van de levensgeschiedenis van de mensen bewaard wordt.
Bij de Maakfabriek geloven we dat bijna elk idee kan worden uitgevoerd tot een kunstwerk. Groot, veel, woest en raar, misschien zelfs saaaaiiii?? De afgelopen serie was een speciale.
Kinderen uit Wageningen hebben gedurende een aantal maanden op hun vrije woensdagmiddag samengewerkt met kinderen die in het AZC wonen en die hun land, hun huis en hun vrienden hebben achter gelaten om een nieuw leven te beginnen. De serie van zeven workshops is in een ‘ontwerp’diner op de POL locatie (een doorvoerlocatie waar mensen maximaal twee weken verblijven) door een groep kinderen zelf bedacht.
Klik hier of op de foto hieronder om het boekje te bekijken met een beschrijving van workshopresultaten, die na afloop van het project tentoongesteld zijn in het AZC.
Bij een zeker bedrijf werkt iemand die ik goed ken. Hij werkt er nu iets meer dan drie jaar, heeft inmiddels drie ontslagrondes overleefd en heeft al vier verschillende bazen gehad. Op ’n zeker moment vertelde hij hoe het eraan toeging op een verplichte ‘meeting’ waarop men te horen krijgt dat er wederom een x aantal collega’s het veld moet gaan ruimen. Misschien vond hij dat ik niet goed oplette, want opeens begon hij ergens in het verhaal te praten over ‘die lui met de rode badge en die met de gele badge’. ‘Wat is dat, een rode badge?’ vroeg ik. ‘Oh dat zijn de Irreplaceables’ zei hij achteloos, ‘en de gele zijn de replacebles’. ‘Oh!’ zei ik geschokt, ‘en welke kleur heb jij?’. ‘Wij hebben geen kleuren’ zij hij. Om zijn verhaal te redden bleek later, want hij had het allemaal verzonnen.
Zover naast de waarheid zat zijn verhaal eigenlijk niet…
De badges hebben we echt gemaakt en het verhaal hebben we in een campagne gegoten. Déze vergadering mochten de collega’s zélf kiezen welke kleur badge ze wilden opspelden.
In de tentoonstelling: 7 meter tekenwerk.
En voor de veiling hebben Maakfabriek kindertjes met zijn allen aan een grote tekening gewerkt. Mensen mochten er stukjes uit kopen was het idee, maar dat vond het Kindermuseum te jammer. Want zij hebben het hele werk gekocht! Jippie!
Het project duurt tien weken. En voor elke opdracht hebben we twee weken de tijd.
Eerst is er een mind map gemaakt en hebben we het gehad over wat wonen eigenlijk is en ook wanneer iets een huis is. Lijkt een open deur maar je moet er toch maar even opkomen dat een dak toch wel het belangrijkste is (tegen regen) en al snel volgt het warm hebben. Op de mind map kun je zien hoe we het over het wonen gaan hebben.
Eerst gaat het over het huis, dan volgt de buurt, de stad het land en wonen in het heelal als laatste.
De eerste opdracht van het Kunstproject Wonen was het maken van een film. Over wonen natuurlijk.
Hoe deden we dat?
Ik heb het natuurlijk wel vaker gedaan filmpjes maken met kinderen, maar de grap is dat ik zelf nooit weet wat het gaat worden. Sommige kinderen beginnen met een heel verhaal te maken, anderen willen een jurk ontwerpen (?)
(zie grietje en grietje voor het resultaat daarvan) en weer anderen beginnen gewoon te schilderen.
Maar altijd wordt het weer een super leuk filmpje.
Het enige wat steeds het zelfde is; veel grote stukken karton en verf.
De eerste twee filmpjes zijn gemaakt op de Kameleon, met kids van 7 tot 10 en het derde filmpje is van het kraaiennest gemaakt met de kleintjes van 4 tot 7.
In het filmpje ‘Huis te koop’ probeert makelaar Elin aan Maika en Ate een spookhuis te verkopen.
Elin zegt dat het onzin is dat er spoken zitten maar Maika en Ate zien ze toch echt. Gelukkig komt de lieve fee Tara te hulp.
Iedereen heeft wel zo’n eng plekje waar je eigenlijk beter niet kan gaan spelen, want daar woont die enge oude mevrouw of die rare man die gek is. In het filmpje ‘Oeps’, zijn Davie, Finn, en Sem aan het overgooien op die verkeerde plek, waarvan je ouders nog zo hadden gezegd om er uit de buurt te blijven!
Gelukkig komt held Julus te hulp, maar, oeps, gaat dat wel helemaal goed?
In het laatste filmpje, ‘De prinses die zo van kikkers houdt’ gaan prinses Charlotte en vriendin Rebecca met de trein naar de dierentuin. Dieren moeten immers ook ergens wonen. Een dierentuin is eigenlijk een soort speciale stad voor dieren.
In de dierentuin ontmoeten ze allerlei dieren en vooral ook een kikker, en daar is de prinses juist zo dol op!
In het grote kinderkunst project over wonen zijn we inmiddels aanbeland bij opdracht 2.
Een Mega Groot Huis bouwen van Kartonnen platen.
Bij de oudere kinderen (7 tot 10) Zijn er een soort opmerkelijke groeisels ontstaan in de ruimte.
Is het nou een raket? en dat andere ding lijkt wel een rotterdamse kubuswoning.
Een ding is zeker het is moderne architectuur!
En natuurlijk de foto’s van het Kraaiennest. ( 4 tot 7 jaar). Zij hebben ook nog een muurtje gebouwd met lege melkpakken en een hele inrichting verzorgd! Eerst kwam er een WC in, toen een TV en toen de openhaard. De eerste levensbehoeften! Al snel volgden de wat minder belangrijke dingen zoals een fornuis, en een douche.
Op TV werden hele afleveringen van starwars, de smurfen en spongebob nagespeeld, compleet met maskers en lego.
